Türkiyede Futbol İlk olarak İzmir Bornova ‘nın çayırlarında oynanmıştır.

Türkiyede Futbol ilk nerede oynandı

Türkiyede Futbol İlk olarak İzmir Bornova ‘nın çayırlarında ingilizler oynamıştır.

Dünya Futbol tarihçesi

Ayakla oynanılan top oyunlarının MÖ 3000’li Asya Hun Devleti’ne kadar ulaştığı bilinmektedir. Ayrıca Hunların oynadığı bu oyunu Çinliler görerek daha da geliştirmiş ve Cuju adlı oyunu çıkarmıştır. Yani ilk futbol oyununu, Asya’da Hunlar ve Çinliler çıkarmıştır.

Mısır’da mezarlardaki duvar resimlerinde ayakla top oynayan insan figürlerine rastlanmıştır. Hattâ bu zamandan kalma 7,5 cm çapında deri veya ketenden yapılmış toplar, 2500 yıl önceden günümüze kadar ulaşmıştır ve kimi müzelerde sergilenmektedir. Homeros da Odysseia’da top oyunlarından bahseder.

MÖ 2500 yıllarında da Çin’de yere dikilmiş iki mızrak arasından bir topu tekmelemek suretiyle geçirmeye çalışarak talim yapıldığı bilinmektedir.

Orta Asya Türkleri’nin de kız ve erkeklerden kurulu karma takımlarla, topa elle dokunmadan, sadece ayak ve kafa ile vurularak rakip kaleden içeri atmaya çalışarak bir oyun oynadıklari kaynaklarda yer alıyor. İçlerinde Kaşgarlı Mahmut’un da bulundugu pek çok tarihçinin kitaplarında da Türklerin oynadığı “Tepük” isimli bir oyundan bahsedilir. Bu oyunun söylenen kuralları günümüz futboluna oldukça benzer. Elle oynamak yasaktır, faullü hareketler tespit edilmiştir, top oyun alanının dışına çıkamaz.

Günümüz modern futbolunun temeli ise Romalı askerler arasında oynanan “harpastum” adlı oyundur. Futbolun Avrupa’daki tarihi ise büyük bir tartışma konusudur. Fransızlar, İngilizler ve İtalyanlar futbolun ilk defa kendi ülkelerinden diğer ülkelere yayıldığını iddia etmektedirler. Lakin futbol tarih boyunca hemen hemen bütün medeniyetlerde benzer biçimlerde boy göstermiş olsa da bugünkü haline en yakın şeklini 19. yüzyılda İngiltere’de almıştır.kaynak

Dünya Futbol Tarihinin İlkleri

1841 – Futbol topunun tam bir küre biçiminde olmasının kabulü

1848 – “Cambridge kuralları” adı altında futbol kuralları toplanmış ve bu kurallarla ilk futbol maçı Cambridge’de ögrenciler arasında ilk futbol maçının oynanması.

1855 – Bir İngiliz takımının ilk kez yurt dışına çıkarak futbol oynaması ve böylece Almanya’da futbolun temelini atması

1857 – İngiltere’de ilk futbol kulübü Sheffield Club’in kurulması.

1863 – İngiltere Futbol Federasyonu’nun ve böylece modern futbolun doğuşu.

1870 – Portekiz’de oturan İngilizlerin burada futbolu yaymaya başlamaları.

1871 – “Kral Kupası” veya “İngiltere Federasyon Kupası” nın başlaması

1872 – “İngiltere-Iskoçya” : ilk milli maç.

1875 – Kalelere üst direk konulması ve topa kafayla vurulmasına izin verilmesi

1876 – Korner kuralının kabulü

1879 – Glasgow’dan Darwen’e para teklifiyle futbolcu getirilerek profesyonellik yolunun açılması.

1882 – Futbol kurallarında değişiklik yapmaya yetkili “International Board”un kurulması

1885 – Profesyonelliğin İngiltere’de resmen kabulü

1886 – Ofsayt kuralının kabulü

1889 – Danimarka ve Hollanda’da futbol federasyonlarının kurulması

1890 – Futbol maçlarında tam yetkinin hakemlere verilmesi

1891 – Penaltının kabulü

1893 – Amerika’da ilk futbol federasyonunun Arjantin’de kurulması

1895 – İngiltere’de bayanların ilk futbol maçını oynaması

1899 – Sürenin 90 dakika, ölçülerin 118.4 x 91.4 olarak belirlenmesi

1901 – Sheffield United – Tottenham Hotspur federasyon kupası finalini 110.802 kişinin izlemesi.

1902 – İngiltere dışında oynanan ilk milli maçta Avusturya’nın Macaristan’ı 5-0 yenişi.

1903 – Averajın kabulü

1904 – Belçika, Fransa, Danimarka, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre’nin FIFA’yı kurması

1906 – Kıtalar arasi ilk milli maçta Güney Afrika’nın Brezilya’yı Brezilya’da 5-0 yenişi.

1907 – Kendi sahasında bulunan bir futbolcunun ofsayt sayılmamasının kabulü

1908 – Londra Olimpiyat Oyunları’nda futbolun ilk kez olimpiyat oyunlarında yer alması.

Futbolun Türkiyeye Gelişi

Modern futbolun İngiltere’den çıkarak yayılması sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nun belli başlı ticaret limanlarındaki kentlere yerleşen İngilizler futbolu ülkemize sokan kişiler olmuşlardır. İstanbul, İzmir, Selanik futbolun oynandığı ilk 3 şehir olmuştur. Buralarda İngilizler futbol oynarken Rumlar da onlara katılmışlar ve hem futbol oynayanlar hem de takımlar önemli sayıda artmıştır. Osmanlı topraklarında ilk futbol maçının 1875’te Selanik’te oynandığı bilinmektedir. 1877 yılında ise İzmir’in Bornova çayırlarında futbol maçları yapılmıştır. Ancak, bu sıralarda Müslüman gençlerin futbol oynamaları hoş karşılanmayacağı için Türklerin futbol oynamaları için biraz daha süre geçmesi gerekmiştir. İzmir’de ilk futbol kulübü 1894 yılında İngilizler tarafındanFootball Club Smyrnakurulmuş ve adı “Football Club Smyrna” olmuştur. İstanbul’da futbol oynanmaya başlanması ise ancak 1895 yılında Kadıköy ve Moda’da olmuştur. İzmir’den İstanbul’a göçen İngilizler burada futbol oynamışlardır. Buradaki Rumlar da futbola merak salmışlardır ve futbol İstanbul’da çok büyük bir hızla yayılmıştır. 1897, 1898, 1899, 1904 yıllarında İzmir karması ve İstanbul karması 4 maç oynamışlar ve bunların tümünü İzmir karması kazanmıştır. 1906 yılında Atina’da düzenlenen “Ara Olimpiyat”ta İzmir karması ve Selanik karması yer almıştır. İzmir karması bu turnuvada 2., Selanik karması da 3. olmuştur. İzmir karması İngilizlerden, Selanik karması ise Rumlardan oluşuyordu.

Türklerin Futbol Oynaması

Futbol oynayan ilk Türk 1898 yılında İzmir’de İngilizlerle beraber futbol oynayan Selim Sırrı Tarcan olmuştur. Ancak kendisine “İlk Türk futbolcusu” diyemeyiz. İlk Turk futbolcusu Fuat Hüsnü Bey’dir. İstanbul’da futbolu İngilizlerden görerek merak salan Fuat Hüsnü Bey, daha sonra arkadaşlarını ikna ederek ilk Türk futbol takımını kurmuştur. “Black Stocking” adı alan takım Rumlarla bir maç yapmış ve bu maçı 5-1 kaybetmiştir. Kaçabilenler kaçmış, kaçamayanlar yakalanmıştır ve böylece ilk Türk futbol takımının ömrü uzun olmamıştır. Fuat Hüsnü Bey daha sonra İngilizlerin kurduğu Kadıköy takımında “Bobby” takma adıyla oynamıştır.

Türk Futbolunda İlk Kurulan Kulüpler

“Black Stocking” takımının başarısızlığından sonra Türkler uzun süre futbol oynayamamışlardır. Ancak, kimse de bu oyunun cazibesinden kendilerini kurtaramamışlardı. Türkiye’de kurulan kulüplerin hemen hemen hepsi futbol kulübü olarak kurulmuştur. Bir önemli istisna “Beşiktaş Jimnastik Kulübü”dür. İlk futbol kulübü ise “Galatasaray”dır.

Fenerbahçe Spor Kulübü

1907’de Kadıköy’de kurulmuştur. İlk olarak Sarı-Beyaz renkleri seçen Fenerbahçe daha sonra Sarı-Lacivert renkleri kullanmıştır. 1908-1909 sezonunda İstanbul Ligine katılan Fenerbahçe ilk şampiyonluğunu 1911-1912 sezonunda kazanmıştır. İşgal yıllarında düşman askerlerin takımlarına karşı aldığı başarılarla gönüllerde taht kuran Fenerbahçe Galatasaray’la birlikte en çok taraftara sahip iki takımdan biri olmuştur.

Galatasaray Spor Kulübü

Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) ögrencileri tarafindan 1905’te kurulmuştur. İlk başlarda Kırmızı-Beyaz renkleri seçen Galatasaray, daha sonra Sarı-Siyah ve son olarak da Sarı-Kırmızı renklerle sahaya çıkmıştır. İlk maçını Barhau İngiliz gemisiyle yapan Galatasaray 1906-1907 sezonunda İstanbul Futbol Ligine katılmıştır. 1908-1909 sezonunda da bu ligde şampiyon olmuştur. 1911 yılında Romanya ve Macaristan’a giderık yurt dışında Türk futbolunu temsil eden ilk takım olmuştur. Bükreş’te Bükreş karmasını 11-1 yenmiştir.

Beşiktaş Jimnastik Kulübü

1903 yılında “Beşiktaş Bereket Jimnastik Kulübü” adıyla kuruldu. Barfiks, paralel, halter, güreş, boks ve aletli jimnastik, eskrim dallarında faaliyet göstermişlerdir. Bir süre sonra adı “Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü” olmuştur. Futbolun oynanması ise 1910’lu yıllarda başlamıştır. Önceleri Kırmızı-Beyaz olan renkleri daha sonra Siyah-Beyaz olarak değiştirilmiştir. Çeşitli dallarda büyük başarılar kazanmasına rağmen Beşiktaş futbolda 1920’li yıllarda aldığı seri başarılarla adını duyurmuştur.

Türk Spor’unun İlkleri

Güreş: 1936 Berlin Olimpiyat Oyunları’na grekoromen stilde 61 kg güreşçimiz Yaşar Erkan altın madalya kazanarak, olimpiyatlardaki ilk birinciliğimizin sahibi oldu.
Yüzme: 1875 yılında İngiliz Mathew Webbe, Manş Denizi’ni kurbağalama tekniğiyle yüzerek geçti.
İlk Türk futbolcu Fuat Hüsnü Kayacan’dır.
İlk mili golümüzü Zeki Rıza Sporel atmıştır.
Türkiye’ye gelen ilk yabancı antrenör Billy Hunter’dir.
Futbol federasyonunun ilk başkanı Yusuf Ziya Öniş’tir.
Milli ligin ilk golünü Özcan Altuğ attı.
Milli ligin ilk karşılaşması İzmirspor ile Beykoz arasında oynanmıştır.
Anadolu’nun ilk şampiyon takımı Trabzonspor’dur.
Cumhurbaşkanlığı kupasını kazanan ilk takım GS’dir.
Başbakanlık kupasını ilk kez kazanan takım BJK’dir.
Türkiye kupasını kazanan ilk takım GS’dir.
Profesyonel ligin ilk şampiyonu FB’dir.
Türkiye’de ilk futbol maçı İzmir’de İngilizler arasında oynandı.
Yurt dışında futbol maçı yapan ilk takım GS’dir.
Avrupa şampiyonu ilk Türk boksör Cemal Kamacı’dır.
Osmanlılar’da ilk at yarışı Orhan Gazi zamanında yapılmıştır.
Bilardo ilk kez 15.yy’da Fransa’da oynanmıştır.
Tenis ilk defa Meksika’da Toltec yerlileri tarafından oynanmıştır.
İlk Türk tenis hareketini Fuat Hüsnü Kayacan başlatmıştır.
Türkiye’de açılan ilk bilardo salonu Luxemburg’tur.(Beyoğlu)
Türkiye’nin ilk lisanslı bayan binicisi Melahat Aksel’dir.
Osmanlılar zamanında ilk bisikelet yarışları Selanik’te yapıldı.
Brinci futbol liginde en fazla gol atılan karşılaşma FB-G.Antep maçıdır(8-4).
Tüm zamanların en golcü futbolcusu Müller’dir.
Dünya kupasında en fazla şampiyonluk yaşayan futbolcu Pele’dir.
Okul kaynaklı ilk ve tek spor kulümüz GS’dir.
Dünyada futbol ilk kez Çin’de oynanmıştır.
Türk atletizm tarihinde finale kalan ilk Türk atlet Süreyya Ayhan’dır.
Basketbol ilk defa Amerika’da oynanmıştır.
Türk sporcuları ilk defa 1924’deki olimpiyatlara katılmıştır.
NBA’da oynayan ilk basketçimiz Mirsad Türkcan’dır.
İzmir Atatürk Stadyumu Türkiye’nin en büyük stayumudur.
Dünya kupsını ilk kez Uruguay’dır.
Dünya kupasını en fazla kazanan ve bütün finallere katılan tek ülke Brezilya’dır.
Basketbol liginin ilk şampiyonu Altınordu takımıdır.
İlk gece maçı FB-Beykoz arasında yapılmıştır.
Milli takımımız ilk maçını Almanya yaptı.
Türkiye’nin ilk stadyumu Fener Bahçe stadıdır.
Türkiye’de ilk golf sahası Maslak’ta(İst.)yapıldı.
Fifa kokarlı ilk hakemimiz Sulhi Garan’dır.
İlk Türk hakemi Fuat Hüsnü Kayacan’dır.
bilerdo ilk kez 15.yy’da Fransa’da oynanmıştır.
Dünyada santranç ilk kez Hindistan’da oynanmıştır.
tenis ilk kez Meksika’da oynanmıştır.
voleybol ilk kez 1895 yılında A.B.D’de oynanmıştır.
Türkiye’de ilk volebol takımını Fenerbahçe kurmuştur.
Türkiye’de spora yer veren ilk gazete Asır’dır.
Türkiye’de yayınlanan ilk spor dergisi Futbol’dur.(1910)
Le Sport ilk yayınlanan spor dergisidir.(Fransa)
Dünyada ilk futbol naklen yayını Çekolovakya’da gerçekleştirildi.
Türkiye’de ilk futbol yayınını İstanbul Fm yapmıştır.
Türk milli takımı en fazla İsviçre’yi yendi(6)
Türk milli takımı en fazla S.S.C.B’ye yenildi.
Türk milli takımı en fazla golü Bulgaristan’a attı.(29)
Türk milli takımı en fazla golü Romanya’dan yedi(44)
Türk milli takımı en fazla Romanya ile maç yaptı.(21)
Türk milli takımı en farklı galibiyeti Pakistan’a karşı elde etti.(8-4/1967)
Türk spor tarihinde jübile yapan ilk bayan basketçi Derya Özyer’dir.(G.S.)
Erkekler basketbol liginde görev yapan ilk bayan hakem,Özlem Serinel’dir.(efes-b.kolej)
Dünya kupası maçlarında görev yapan ilk ve tek hakemimiz Doğan Babacab’dır.
Avrupa karmasında yer alan ilk Türk basketçi Efe Aydan’dır.
1985/1986 sezonunda hiç yenilmediği halde şampiyon olamayan takımımız G.S’dir

Türk Futbol’unun İlkleri

Türkiye’de ilk golf kulübü 1895 yilinda açilan Istanbul Golf Kulubüdür.
Fifa kokartli ilk bayan hakemimiz Lale Orta’dir.
Üçüncü yildizi takan ilk takimimiz GS’dir.
Sampiyonlar ligine ön eleme oynamadan giren ilk Türk takimi GS’dir.
Ilk belgesel çektiren kulübümüz Trabzonspor’dur.
Ilk penaltiyi Karagümrük – Vefa maçinda Kadri Aytaç kullanir ama kaçirir.
Ilk penalti golünü Fenerbahçeli Küçükondonyadis 15 Mart 1959 yilinda atti.
Süper ligde;en çok kazanan,en çok gol atan ve en çok puan toplayan takim Gs’dir.
En uzun süre gol yememe rekoru 1112 dakika ile Senol Günes’e aittir.(TS)
Sezonu en az gol yiyerek kapatma rekoru Datçu’ya aittir.(6/Fenerbahçe)
Üst üste en fazla maç kazanma rekoru Bjk’ye aittir.(13)
En çok küme düsen takim Karsiyaka’dir.(16)
En farkli galibiyet Bjk’ye aittir(Bjk:10-A.Demir:0)
Dünyada kurulan ilk futbol kulübü 1857’de Ingiltere’de kurulmustur.(Sheffield Clup)
Ilk Türk futbol kulübü Black Stacking Football Clup’tür.(1899)
Bütünüyle Türk futbolculardan olusan ilk Türk takimi 1901’de kurulan Kadiköy Futbol Kulübü’dür.
Ilk hakem Osman Yeseren’dir.
Türkiye’de düzenlenen ilk lig Pazar Ligi’dir.

Fenerbahçe’nin İlkleri

Fenerbahçe bir sezonda hiç gol yemeden şampiyon olup bir DÜNYA REKOR’u kırdı. (1922-1923)
Fenerbahçe tarihinde 80 kez şampiyon olup en cok şampiyon olan takım olmuştur. Fenerbahçe’yi 69 şampiyonlukla Galatasaray izliyor.
Fenerbahçe Resmi ve Resmi olmayan Kupalarla Türkiye’de en fazla kupaya sahip olan takımdır. (Futbol: 123 kupa) Fenerbahçe ayrıca tüm sporların toplam kupalarında da Türkiye’de en fazla kupaya sahip olan kulüptür.
Fenerbahçe ayrıca Türkiye Profesyonel 1. Futbol Liginde ilk şampiyonluğu yaşayan takımdır.
Fenerbahçe 1967 yılında Balkan Kupasını ilk kazanan Türk takımı oldu.
Fenerbahçe 1967/68 yılında tam 5 kupa birden kazanarak bir rekora imza attı.(Lig Şampiyonluğu, Türkiye Kupası, TSYD,Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık Kupası)
Fenerbahçe ayrıca 1969-70 sezonunda kalesinde sadece 6 gol görerek, çok büyük bir rekora daha imza attı.
Fenerbahçe 1973-74’te Türkiye 1. Ligi Şampiyonu olup,Şampiyonluk Kupası, Türkiye Kupası, ve TSYD Kupalarını kazandı.
Fenerbahçe 1988-89 Sezonunda Rakip Kalelere 36 macta tam 103 gol göndererek Türkiye Liglerinde bir sezonda en fazla gol atan takım ünvanına sahip oldu.
Futbolcusu bir maçta en çok gol atan takım. (Tanju Çolak, 6 gol, Fenerbahçe – Karşıyaka: 7-1, 1992-93 sezonu, 14.hafta)
Fenerbahçe 1996-97 yıllarında ilk kez katıldığı Şampiyonlar Liginde, kendi sahasında 40 Yıl (56 maç) hiç yenilmeyen İngiliz takımı Manchester United’ı deplasmanda Boliç’in 78. dakikada attığı golle yenerek, AVRUPA REKOR’u kırdı.
Fenerbahçe 41 yıllık Türkiye Profesyonel Liginde En Çok Galip Gelen, En Az Gol Yiyen Takımdır. Bu da rekorlar kısmına giriyor.
Türkiye’nin Internet’te sayfaları bulunan ilk spor kulübümüzdür.
Cemiyetler Kanunu’na göre tescil edilen ilk kulübümüzdür.
Atatürk’ün, stadına büstünün konmasına izin verdiği tek kulübümüzdür.
Türk Milli Takımı’na en çok oyuncu veren kulübümüzdür.
Bir futbolcusu için jübile düzenleyen ilk kulübümüzdür. (Lefter Küçükandonyadis)
Aynı sezon A, B ve Genç Takım’ı yenilgisiz 3 İstanbul Şampiyonluğu birden kazanan tek kulübümüzdür.(1932-33 sezonu)
Bir futbolcusu Dünya Karmasında oynayan ilk kulübümüzdür. (İsa Ertürk)
Bir futbolcusu, yabancı bir milli takımı çalıştıran tek kulübümüzdür. (Koço Negroponti, Yunanistan)
Atletizm’de uluslararası yarışmalar düzenleyen tek kulübümüzdür.
Atletizm’de takım halinde yurtdışına çıkan tek kulübümüzdür. (Atina, 1951)
Atletizm’de Avrupa Şampiyonu olan tek kulübümüzdür. (1993)
Olimpiyat Oyunları’nda madalya kazanan tek Türk atletinin mensup oldugu kulübümüzdür. (Ruhi Sarıalp)
Bir spor dalında ülkemizi ilk kez takım halinde temsil eden kulübümüzdür. (1930 Balkan Tenis Şampiyonası)
Uluslararası yarışmalarda birinci gelen ilk Türk kürekçisinin mensup oldugu kulübümüzdür. (1954, Tonguç Türsan)
Bir basketbolcusu, Balkan Karması’nda yer alan tek kulübümüzdür. (Hüsnü ÇakırgilL)